کد مطلب:46366 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:86

گنجینه پرسمان » قرآن

نزول آيات 176 و 175 سوره اعراف ، به ماجراي چه كسي اشاره دارد؟

درباره ي نزول اين آيات ، به خصوص در موضع اين شخص ، از چهار جهت بين مفسرين اختلاف است : شخصيت او كيست ؟، در چه زماني بوده است ؟، چه آياتي به او داده شده بود؟ و چگونه آن آيات از وي انسلاخ يافت ؟ الف . بعضي بر آنند كه اين مثل درباره ي يكي از علماي بني اسراييل به نام ( ( بلعم بن باعورا ) ) است . بلعام -بنابر نقل عهد عتيق در سفر اعداد، باب 22 - امام شهر اريحا بود كه در عصرحضرت موسي ( ع ) و فرعون مي زيست . وي اسم اعظم را مي دانست ومستجاب الدعوه بود، سپس به فرعون متمايل شد و زماني كه فرعون براي تعقيب حضرت موسي ( ع ) و قوم او مي رفت ، از او خواست كه حضرت موسي ( ع ) را نفرين كند .او سوار چهارپايي شد، اما حيوان از رفتن سرباز زد.وي حيوان را آن قدر زد تا كشته شد .خداوند اسم اعظم را از زبان او فسخ فرمود، ( دكتر مهدوي ، يحيي : قصص قرآن مجيد، ص 88، چاپ ديبا، 1375و علامه طباطبايي ، محمدحسين : ترجمه الميزان ، ج 8، ص 56 ) . ب . بعضي ديگر گفته اند كه اين آيات درباره ي اميه بن ابي الصلت الثقفي ، شاعر جاهلي متوفي پنج هجري ، مي باشد .شرح حال اين شاعر در كتب مفسران و كتب ادبا آمده است ، ( آلوسي : تفسير روح المعاني ، ج 9، ص 112، بيروت ، داراحيا التراث و رازي : تفسير كبير، ج 2، ص 489 و ترجمه تفسير الميزان ، ج 8، ص 503 ) . وي نخست به دليل آگاهي از كتب آسماني پيشين ، در انتظارظهور آخرين پيامبر بود؛ ولي كم كم به اين فكر افتاد كه ممكن است خودش باشد پيامبر؛ لذا با پيامبر اكرم ( ص ) بناي مخالفت گذاشت . ج . برخي گفته اندكه اين مثل درباره ي سبوس مردي از بني اسراييل نازل شده است . او درحماقت و جهالت مثل بود .نعمتي از خداوند به او رسيد و او نتوانست از آن استفاده كند، ( حكمت ، علي اصغر : امثال قرآن ، ص 181، نشر بنياد قرآن ،چاپ دوم ) . د .هم چنين گفته اند كه مدلول آيه ، مردي است موسوم به ابوعامر بن عمان الصيفي ( پدر حنظله فسيل الملايكه ) كه از راهبان و ترسايان بود كه رسول خدا ( ص ) به او لقب فاسق داده بود .داستان اين مرد را طبرسي در مجمع البيان ، ج 4، ص 395 نقل كرده است . در تفاسير خاصه ، غالبامورد نزول آيه را به نقل روايات ايمه ( ع ) همان بلعم بن باعورا دانسته اند، ( فيض : تفسير صافي ، ج 1، ص 626، كتابفروشي اسلاميه و امثال قرآن ، ص 184 ) . اينان نقل افرادي مانند اميه بن ابي صلت يا ابو عامر و مغيره بن شعبه را از باب تطبيق آيه بر مصداق دانسته اند .شاهد اين قول ، روايت امام باقر ( ع ) است كه مي فرمايد : ( ( اين مثل بلعم ، مثال هر كسي است كه هواي خود را برهدايت الهي مقدم مي دارد .) ) ، ( ترجمه تفسير الميزان ، ج 8، ص 504 و505 ) . ;